адкрыць

тлумачэнне слова:

  адкрыць, -крыю, -крыеш, -крые; закончанае трыванне, каго-што.
    1. Тое, што і адчыніць. Адкрыць акно. Адкрыць шафу. ▪ Міхась адкрыў сундук і хутка знайшоў там, на дне, хімічны карандаш. Якімовіч. // Распячатаць, разарваць. Хвіліну.. [Маша] паглядала на канверт, не адважваючыся адкрыць, затым хутка разарвала яго і, нічога не гаворачы, упілася вачыма ў пісьмо. Мележ. // Адаткнуць што-н., адкаркаваць. Адкрыць бутэльку. // Пакруціўшы, павярнуўшы кран, клапан і пад. пусціць у дзеянне што-н. Адкрыць ваду. Адкрыць газ. // Расплюшчыць (пра вочы). — Што такое? Якое данясенне? — раптоўна адкрыў вочы Перапечкін і паспрабаваў падняць галаву. М. Ткачоў. // Агаліць, зняўшы што-н. зверху. Стала горача, і Іван адкрыў галаву. Чарнышэвіч.
    2. Даць шырокія магчымасці для развіцця чаго-н. Ты [партыя] у людзі нас вывела, родная, Нам адкрыла прасторы жыцця. Непачаловіч.
    3. Арганізаваць, стварыць што-н. і абвясціць пра пачатак дзейнасці яго. Адкрыць завод. Адкрыць яслі.
    4. Паслужыць пачаткам чаго-н.; пачаць што-н. Вялікая Кастрычніцкая сацыялістычная рэвалюцыя адкрыла новую эру ў гісторыі чалавецтва. Адкрыць тэатральны сезон.
    5. Абвясціць пра пачатак пасяджэння, вечара і пад. Адкрыць сход. ▪ Усе з нецярплівасцю чакалі, калі дырэктар школы адкрые вечар і раскажа аб жыцці дзеда Ягора. Скрыпка.
    6. Заўважыць, знайсці ў выніку экспедыцыі або навуковага даследавання нешта зусім новае або даўно забытае. Пры дапамозе мікраскопа былі адкрыты мікраарганізмы. ▪ Калі заўважыў Архімед Між з'яў цікавую прыкмету, Яе ён вывучыў як след — Адкрыў закон, вядомы свету. Непачаловіч. Калумб, караблі правёўшы Праз акіян свае, Адкрыў Амерыку, — Новым Назваўшы светам яе. Куляшоў. // Выявіць наяўнасць, існаванне чаго-н. шляхам даследавання. Адкрыць радовішча алмазаў. ▪ [Дзянісаў:] — Палёт на Месяц — гэта выдатна! Ён дапаможа нашай навуцы адкрыць многа новага, пашырыць яе гарызонты. Гамолка.
    7. Зрабіць вядомым тое, што доўгі час скрывалася, утойвалася, было невядомым; раскрыць. Адкрыць сакрэт. ▪ Адкрыла маці дачцэ сваю тайну, праўду аб тым, хто яе бацька. Колас. Вялікія справы, роўныя чалавечаму лёсу, кранулі.. [Марыну] і адкрылі перад яе маладой душой свае таямніцы. Чорны.
    8. Заўважыць у кім-, чым-н. невядомыя да гэтага здольнасці, якасці. [Аркадзь:] — А я, брат, пад старасць раптам «адкрыў» у сабе талент. Васілевіч. Г.А. Ціхаў адкрыў здольнасць папараці выпраменьваць інфрачырвоныя прамені. Матрунёнак.
    •••
    Адкрыць агонь — ваенная каманда пачаць страляць.
    Адкрыць лік — а) у спорце — атрымаць першае ачко ў сваю карысць; б) дамагчыся першага баявога трафея.
    Адкрыць рахунак — а) пра ўкладчыка: зрабіць уклад у банк; б) пра банк: пачаць выдаваць грошы па рахунку.
    Адкрыць Амерыку — сказаць, аб'явіць тое, што даўно вядома.
    Адкрыць вочы каму — дапамагчы каму-н. убачыць, уразумець праўду пра каго-н., паказаць сутнасць каго-, чаго-н.
    Адкрыць дзверы куды — даць свабодны доступ.
    Адкрыць (раскрыць) душу (сэрца) — шчыра расказаць пра свае думкі, пачуцці каму-н.
    Адкрыць рот — пачаць гаварыць; выказвацца.
    Адкрыць свет — зрабіць чыё-н. жыццё радасным, шчаслівым.
    Адкрыць сэрца — прызнацца ў каханні.

Усталюйце новую праграму Скарніка!