рассыпацца

тлумачэнне слова:

  рассы́пацца, -плюся, -плешся, -плецца; загадны лад рассыпся; закончанае трыванне
    1. (1 і 2 асоба дзеяслова не ужываецца, ужыванне). Высыпацца адкуль-н., раскідацца ў розныя бакі, рассеяцца. Цукар рассыпаўся. ▪ Ліпавы кошык ціха ўдарыўся аб зямлю, бязгучна рассыпаліся грыбы. Лынькоў. Яблыкі рассыпаліся — пакаціліся ў бульбоўнік. Даніленка. // Свабодна легчы (пра валасы). [Валасы], густыя і чорныя, рассыпаліся па плячах. Вітка. // пераноснае значэнне Размясціцца, раскідацца на якой-н. прасторы. Вакол, куды ні глянеш, рассыпаліся хутары. «Маладосць». Між градамі флоксаў рассыпаліся рознакаляровыя астры. Дуброўскі. Мой горад па завулках Рассыпаўся ў бакі. Іверс.
    2. (1 і 2 асоба дзеяслова не ужываецца, ужыванне). Распасціся, разваліцца на дробныя часткі. — Будынкі старыя. На месцы яны стаяць, а крані — рассыплюцца. Галавач. Качка з сілай стукнулася ў акно, шыба зазвінела і рассыпалася на дробныя частачкі. Ляўданскі. // пераноснае значэнне Перастаць існаваць; распасціся. Рухнулі старыя Міхалавы ідэалы, рассыпаліся былыя надзеі, згінулі ранейшыя мары, пакінуўшы пасля сябе прыкрую памяць. Кудраўцаў. І раптам усё маё маленькае шчасце рассыпалася. Пянкрат.
    3. (1 і 2 асоба дзеяслова адзіночны лік не ужываецца, ужыванне). Разысціся, разбегчыся ў розныя бакі. Натоўп рассыпаўся. ▪ З вясёлым шумам і крыкам выбеглі дзеці на вуліцу .. і рассыпаліся па хатах. Колас. // Разышоўшыся, размясціцца на адлегласці адзін ад аднаго. Перакур зацягнуўся гадзіны на тры. Нарэшце доўгачаканая каманда: — Рассыпацца ў ланцуг!.. Інтэрвал — два метры... Навуменка. // размоўнае слова Перастаць жыць разам; раз'ехацца (пра ўсіх, многіх). Старая яго ўжо гадоў дзесяць як памерла, а дзеці, як.. [дзед Анупрэй] кажа, рассыпаліся па ўсім свеце. Якімовіч.
    4. Абазвацца частымі перарывістымі гукамі. Як бы хочучы пацвердзіць свае апошнія словы, .. [Юркевіч] рассыпаўся дробным ненатуральным рогатам. Мурашка. // Разнесціся, раздацца (пра частыя, перарывістыя гукі). Якраз у гэтую хвіліну артылерыйская кананада сунялася, і ў цішы, што настала, рассыпалася кароткая імклівая чарга кулямёта. Мележ. Стрыманы смех рассыпаўся сям-там у зале і прыціх. Хадкевіч.
    5. размоўнае слова Лісліва і шматслоўна выказаць што-н., звычайна прыемнае для слухача (кампліменты, падзяку і пад.). Неўзабаве вярнуўся вусач і, забіраючы ад салдата вінтоўку, рассыпаўся ў падзяках. Машара.
    6. размоўнае слова Гадзіць. [Язэпу] стала шкада Даты. — Праз тыдзень я вярнуся. Ты ж сама казала, што яшчэ не хутка рассыплешся... Асіпенка.
  рассыпа́цца1, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незакончанае трыванне
    1. незакончанае трыванне да рассы́пацца.
    2. залежны стан да рассыпа́ць.
    •••
    Рассыпацца дробным макам — лісліва дагаджаць, наравіць каму-н., паддобрывацца да каго-н.
  рассыпа́цца2, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
    незакончанае трыванне да разаспацца.

Усталюйце новую праграму Скарніка!